UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN İSKİ HAKKINDA VERDİĞİ KARARIN ELEŞTİRİSİ

 

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN

İSKİ HAKKINDA VERDİĞİ KARARIN ELEŞTİRİSİ

I.GİRİŞ:

Bu makalemizde Uyuşmazlık Mahkemesinin 27.12.2021 tarihinde İSKİ'nin taraf olduğu tazminat davalarında idari yargının görevli olduğuna ilişkin olarak verdiği kararın incelemesini ve eleştirisini yapacağız.

II.UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KARARINA KONU OLAY:

İstanbul ili genelinde yaşanan yoğun yağışlar nedeniyle konut ya da iş yerlerini İSKİ'nin sorumluluğundaki alt yapının yetersizliği, eksik yapılmış olması, bakımsızlığı ya da yanlış yapılmış olması nedeniyle su basması ve bunun sonucunda da konut ve iş yerleri ile bunların içinde bulunan eşyalara zarar gelmesi durumunda zarara uğrayan kişiler ya da zarara uğrayan kişilerin sigortalayanı olan sigorta şirketleri İSKİ aleyhinde ya doğrudan tazminat davası açma ya da önce icra takibi başlatıp itiraz üzerine de itirazın iptali davası açma yoluna gitmektedirler. Zarar gören kişi tacir niteliğinde ise davalara asliye ticaret mahkemeleri, tacir niteliğinde değilse asliye hukuk mahkemeleri bakmaktaydı. Benzer durumlar İSKİ'nin ya da ihale verdiği şirketlerin alt yapı çalışmaları esnasında başka kurum ya da şirketlerin alt yapılarına zarar verdiği olaylarda da karşımıza çıkmaktadır.

III. İSKİ'NİN HUKUKİ DURUMU:

İSKİ kısa adı ile bilinen, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 2560 sayılı kanun ile kurulmuş genel müdürlük olarak organize edilmiş, İstanbul Büyük Şehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluştur. İSKİ personeli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabidir. Görevleri de bu kanunda açıkça sayılmıştır.

6102 sayılı TTK m. 16/I'e göre; "Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar." Bu kanun hükmü gereği İSKİ'nin verdiği zaralar nedeniyle aleyhinde açılacak davalarda davacının tacir sıfatı taşıyıp taşımamasına göre asliye ticaret ya da asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğu kabul edilerek davalara bakılmaktaydı.

IV.UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN VERDİĞİ KARARIN GEREKÇESİ:

Aşağıya tam metnini aldığımız Uyuşmazlık Mahkemesi kararında iki hukuki gerekçeye dayanmaktadır. Bunlardan birincisi İSKİ'nin kamu hizmeti yürüttüğü ve bu nedenle de kamu hizmeti yürüten idare niteliğinde olduğu bu hizmeti yürüttüğü sırada verdiği zararın tazmini istemiyle açılan davada kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, bu hizmetin yürütülmesinde hizmet kusuru veya başka nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının saptanmasını gerektirdiğini, bu durumların saptanmasının ise idare hukuku ilkelerine göre yapılabileceğinden, 2577 sayılı Kanun'un ilgili maddesi kapsamında bulunan tam yargı davası ile mümkün olacağından idari yargı yerinin görevli olduğu gerekçesidir. İkincisi ise 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 42. maddesinin üçüncü fıkrasındaki "İdari yargının görev alanına giren konularda ilamsız takip yoluna başvurulamaz." emredici hükmüne göre idari yargının görev alanına giren bir konuda ilamsız takip yapılamayacağından ilamsız takibe itiraz nedeniyle adli yargıda tazminat amaçlı itirazın iptali davası açılamayacağıdır.

V. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARININ ELEŞTİRİSİ: 

Uyuşmazlık Mahkemesi 6102 sayılı TTK m. 16/I hükmünü gerekçesinde hiç tartışmadan sadece 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükmün İSKİ'nin görev tanımından yola çıkarak idari yargının görevli olduğuna karar vermiştir. Bu nedenle öncelikle iki kanunun hukukun genel ilkelerine göre karşılaştırmasının yapılması gerekmektedir.

2560 sayılı kanun genel 6102 sayılı TTK m. 16/I ise özel nitelikli düzenlemedir. 2560 sayılı kanun önceki tarihli, 6102 sayılı TTK m. 16/I ise sonraki tarihli kanun hükmündedir. Hukukun genel ilkelerine göre kanun hükümleri arasında çelişki varsa özel kanun genel kanundan, sonraki kanun önceki kanundan önce uygulanır. Hukukun bu genel ilkesine göre sonraki ve özel hüküm niteliğindeki TTK m. 16/I hükmünün öncelikle uygulanması gerekmektedir. Ancak bu hüküm uygulanırken davanın esasını oluşturan maddi vakıanın idarenin eylem ve işlemlerinden kaynaklı hizmet kusuru mu yoksa 6098 sayılı TBK m. 49 ve devamına göre haksız fiil sorumluluğu mu olduğunun da iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun içinde İSKİ'nin hukuki konumunun iyi belirlenmesi gerekmektedir. 

2560 sayılı kanunun "Görev ve Yetkiler" başlıklı 2'nci maddesinde İSKİ'nin görev ve yetkileri;

a) İçme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyaçlarının her türlü yeraltı ve yer üstü kaynaklarından sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılması için; kaynaklardan abonelere ulaşıncaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak, bu projelere göre tesisleri kurmak veya kurdurmak, kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek,

b) Kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak; kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek,

c) Bölge içindeki su kaynaklarının, deniz, göl, akarsu kıyılarının ve yeraltı sularının kullanılmış sularla ve endüstri artıkları ile kirletilmesini, bu kaynaklarda suların kaybına veya azalmasına yol açacak tesis kurulmasını ve bu tür faaliyetlerde bulunulmasını önlemek, bu konuda her türlü teknik, idari ve hukuki tedbiri almak,

d) Su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak,

e) Her türlü taşınır ve taşınmaz malı satın almak, kiralamak, ekonomik değeri kalmamış araç ve gereçleri satmak, İSKİ'nin hizmetleriyle ilgili tesisleri doğrudan doğruya yahut diğer kamu veya özel kuruluşlarla ortak olarak kurmak ve işletmek, bu maksatla kurulmuş veya kurulmakta olan tesislere iştirak etmek,

f) Kuruluş amacına dönük çalışmaların gerekli kılması halinde her türlü taşınmaz malı kamulaştırmak veya üzerinde kullanma hakları tesis etmek.

olarak tanımlanmıştır.

Maddenin (d) bendinde su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak görevi verilmiş olup 2560 sayılı kanun dışında Belediye Kanunu ve diğer belediye mevzuatı kapsamındaki su ve kanalizasyonla ilgili diğer bütün görevleri de yerine getirmekle görevli olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda İSKİ’nin su ve kanalizasyon hizmetlerinin vatandaşa verilmesinde kişi ya da tüzelkişi ayrımı olmaksızın kamu görevi niteliğinde hizmet verdiği sonucu çıkmaktadır. Dolayısıyla 2560 sayılı kanun hükmü ile 6102 sayılı TTK m. 16/I hükmü arasında bir çelişki bulunmadığından yukarıda açıkladığımız genel kanun özel kanun ve sonraki kanun önceki kanun ilişkisine yönelik ilkenin uygulanma yeri bulunmamaktadır. Bu nedenle Uyuşmazlık Mahkemesinin verdiği karar hukuken doğru ancak yukarıda yaptığımız hukuki tartışma gerekçede yapılmamış olması nedeniyle gerekçesi eksiktir.

VI. 6100 SAYILI TTK MADDE 16 / II HÜKMÜNE GÖRE İSKİ’NİN TACİR HÜKMÜNDE SAYILACAĞI DURUMLAR:

Yukarıda açıkladığımız gibi İSKİ’nin hizmetlerini verirken sebep olduğu zararlar nedeniyle aleyhinde açılacak davalarda idari yargı görevlidir. Ancak bu durum İSKİ’nin özel hukuk hükümlerine bağlı hukuki ilişkilerinde TTK m. 16/I hükmüne göre tacir sıfatını kaldırmamaktadır. Örnek verecek olursak; İSKİ’nin davalı olarak gösterileceği alım satım, vekâlet, vekâletsiz iş göreme, simsarlık, eser, kredi, sigorta, kullanım ödüncü, her türlü kira ve ecrimisil, mal değişim sözleşmeleri nedeniyle tacirlerle ya da gerçek kişilerle olan uyuşmazlıklarında bu maddeye göre tacir sıfatını taşıyor olması nedeniyle davanın mutlak ticari dava olup olmaması durumuna göre asliye ticaret ya da asliye hukuk mahkemeleri görevlidir.

VII. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARI:

                      T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

ESAS NO      : 2021/608

KARAR NO  : 2021/680      

KARAR TR  : 27/12/2021

K A R A R

Davacı : Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş.

Davalı : İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ)

I. DAVA KONUSU OLAY  

1.Davacı vekili,  davacıya ait tesislere hasar verildiğinin tutanakla tespit edildiğinden bahisle, meydana gelen maddi zararın cebren tahsili maksadıyla İstanbul 26. İcra Müdürlüğünün 2019/22965 Esas sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ

A. Adli Yargıda

2. İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 11/03/2021 tarihli ve E.2020/646, K.2021/228 sayılı kararı ile, "idarenin hizmet kusurundan kaynaklı tam yargı davasında idari yargının görevli olduğu" gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karar, istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir. 

3. Davacı, bunun üzerine idari yargı yerinde tam yargı davası açmıştır.

B. İdari Yargıda

4. İstanbul 9. İdare Mahkemesinin 17/06/2021 tarihli ve E.2021/1025 sayılı ara kararı ile, "ilamsız takibe karşı yapılan itiraz üzerine itirazın iptali istemiyle açılan davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiği sonucuna varılarak, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, dosya incelemesinin Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine" karar verilmiştir.  

III. İLGİLİ HUKUK                      

A. Mevzuat 

5. Anayasa'nın 125. maddesinin yedinci fıkrası şöyledir:

"İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.          

6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

7. 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1. maddesi şöyledir:

"İstanbul Büyük Şehir Belediyesinin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak, kurulu olanları devralmak ve bir elden işletmek üzere İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü kurulmuştur.

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü bu Kanunda İSKİ olarak anılır.

Genel Müdürlüğün hizmeti, İstanbul Büyük Şehir Belediyesinin görev alanı ile sınırlıdır. Ancak, şehrin yararlandığı su kaynaklarının korunmasına ilişkin hizmetler, büyük şehir belediye sınırları dışında da olsa bu kuruluş tarafından yürütülür. Ayrıca İçişleri ile Bayındırlık ve İskân bakanlıklarının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu anasistem ile ilgili başka belediye ve köylerin su ve kanalizasyon işlerini de bu Genel Müdürlüğe verebilir.

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi, İstanbul Büyük Şehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluştur. İSKİ personeli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabidir. 

8. 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un Ek-5. maddesinde; bu Kanunun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı kuralı yer almaktadır.

9. Öte yandan, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 42. maddesinin üçüncü fıkrası şöyledir:

"İdari yargının görev alanına giren konularda ilamsız takip yoluna başvurulamaz."

B. Yargı Kararları         

10. Uyuşmazlık Mahkemesinin 05/04/2021 tarihli ve E.2021/28, K.2021/144 sayılı kararında, özetle; "2004 sayılı Kanun'un 42. maddesinin 3. fıkrasında yapılan değişiklik  ve Anayasa Mahkemesinin 22/10/2020 tarihli ve E.2020/78, K.2020/59 sayılı kararı doğrultusunda; idari yargının görev alanına giren konulara ilişkin uyuşmazlıkların, itirazın iptali davası yoluyla görülmesi mümkün olmadığından Mahkemece içtihat değişikliğine gidildiği ve davalı idarenin (İSKİ) hizmet kusuru nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemi niteliğindeki davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğine" karar verilmiştir. 

11. Anayasa Mahkemesinin bir itiraz başvurusu sonucu vermiş olduğu 22/10/2020 tarihli ve E.2020/78, K.2020/59 sayılı kararının gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:

"... 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 42. maddesinin üçüncü fıkrasında 'İdari yargının görev alanına giren konularda ilamsız takip yoluna başvurulamaz. ', geçici 13. maddesinde ise 'îdari yargının görev alanına giren konularda, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlatılmış ilamsız icra takipleri hakkında, talep üzerine icra müdürünce 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca dosya üzerinden düşme kararı verilir ve karar alacaklıya resen tebliğ edilir. Alacaklı, düşme kararının tebliğinden itibaren yedi gün içinde şikâyet yoluna başvurabilir. Düşme kararının kesinleşmesinden itibaren otuz gün içinde idari yargı merciinde dava açılabilir. Düşme talebinin reddine veya düşme kararı hakkındaki şikâyetin kabulüne ilişkin karar kesinleşmeden takibe devam edilemez./ Birinci fıkra kapsamındaki ilamsız icra takipleri hakkında açılmış itirazın iptali veya itirazın kaldırılması davalarında talep üzerine, karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Tarafların yaptığı takip ve yargılama giderleri ile vekalet ücreti üzerlerinde bırakılır. Bu kararın kesinleşmesi üzerine takip dosyası icra müdürlüğüne iade edilir ve takip hakkında birinci fıkra uyarınca işlem yapılır. ' hükümlerine yer verilmiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da 16/10/2018 tarihli ve E.2017/4-1458, K.2018/1437 sayılı kararında idari yargının görev alanına giren konulara ilişkin uyuşmazlıkların itirazın iptali davası yoluyla görülmesinin mümkün olmadığına ve bu uyuşmazlıkların idari yargı yerlerince görülmesi gerektiğine karar vermiştir. Açıklanan nedenlerle bakılmakta olan uyuşmazlık idari yargı mercileri tarafından çözülmesi gereken bir uyuşmazlık olup itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bu uyuşmazlığa bakma görevi bulunmamaktadır. ..."

12. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16/10/2018 tarihli ve E.2017/4-1459, K.2018/1437 sayılı kararında, özetle; "İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yapılan yol ve kaldırım çalışmaları sırasında davacı özel hukuk tüzel kişisinin kablo tesislerine zarar verildiğinden bahisle açılan ilamsız icra takibine itiraz üzerine açılan itirazın iptali davasının 2004 sayılı Kanun'un 42. ve geçici 13. maddeleri uyarınca yargı yolunun caiz olmadığına ve bu uyuşmazlıkların idari yargı yerlerince görülmesi gerektiğine" hükmedilmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

A. İlk İnceleme

13. Uyuşmazlık Mahkemesinin Celal Mümtaz AKINCI’nın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN'ın katılımlarıyla yapılan 27/12/2021 tarihli toplantısında;

2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

B. Esasın İncelenmesi

14. Raportör-Hakim Murat UÇUR'un davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

15. Dava, davacıya ait tesislere hasar verildiğinden bahisle meydana gelen maddi zararın cebren tahsili maksadıyla İstanbul 26. İcra Müdürlüğünün 2019/22965 esas sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibinin davalının itirazı sonucu durması üzerine itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

16. Yukarıda anılan mevzuat hükümleri ve yerleşik içtihatlar uyarınca, kamu tüzel kişiliğini haiz İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün (İSKİ) hizmet kusurundan kaynaklı haksız eylemi sonucu oluşan zararın ilamsız icra takibine ve dolayısıyla itirazın iptali davasına konu edilmesi hukuken mümkün bulunmamaktadır. 

17. Kamu hizmeti yürüten idarenin bu hizmeti yürüttüğü sırada verdiği zararın tazmini istemiyle açılan dava, kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, bu hizmetin yürütülmesinde hizmet kusuru veya başka nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının saptanmasını gerektirmektedir. Bu hususların saptanması ise idare hukuku ilkelerine göre yapılabileceğinden, 2577 sayılı Kanun'un ilgili maddesi kapsamında bulunan tam yargı davasının görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.

18. Bu durumda, davalı idarenin hizmet kusuru nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemi niteliğindeki davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

19. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak; İstanbul 9. İdare Mahkemesinin başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Davanın çözümünde İDARİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,

B. İstanbul 9. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN REDDİNE,

27/12/2021 tarihinde, Üye Nilgün TAŞ, Üye Doğan AĞIRMAN ve Üye Ahmet ARSLAN'ın KARŞI OYLARI ve OY ÇOKLUĞU ile KESİN OLARAK karar verildi. 

              Başkan                     Üye                                 Üye                                Üye

        Celal Mümtaz               Birol                               Nilgün                            Doğan        

            AKINCI                  SONER                             TAŞ                          AĞIRMAN          

                                  Üye                                 Üye                                Üye

                                 Aydemir                          Nurdane                          Ahmet

                                   TUNÇ                            TOPUZ                        ARSLAN

KARŞI OY

Dava, davacıya ait tesislere hasar verildiğinden bahisle meydana gelen maddi zararın cebren tahsili maksadıyla başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.

İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi) Genel Müdürlüğü 2560 sayılı Kanun ile kurulmuş, Türk Ticaret Kanununda öngörülen biçimde özel hukuk hükümlerine göre idare edilen bir kamu kuruluşu olması yanında, ticari şekilde veya iktisadi esaslara göre işletilmekte; yaptığı işler itibarıyla da ticarethane sayılmakta ve sonucu itibariyle de çok açık biçimde tacir sıfatını taşımakta olduğu; özel hukuk hükümlerine tabi ve ticari şekilde işletilen, tacir sıfatını taşıyan davalı İSKİ'nin haksız fiilinden kaynaklanan eldeki davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğini düşündüğümden sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyoruz.

        Nilgün TAŞ                              Doğan AĞIRMAN

              Üye                                     Üye

KARŞI OY

 

Dava; davalı tarafından yapılan çalışma sırasında davacı şirkete ait tesislere hasar verilmesi nedeniyle, meydana gelen maddi zararın cebren tahsili amacıyla İstanbul 26. İcra Müdürlüğü'nün dosyası ile ilamsız takip yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğundan bahisle, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “İlamsız takip” başlıklı Üçüncü Bap, 42-49. maddelerinde takip yöntemleri gösterilmiş; değişik 58. maddesinde, takip talebinin icra dairesine yazı ile veya sözlü olarak veya elektronik ortamda yapılacağına işaret edilmiş; değişik 60. maddesine göre, takip talebi üzerine icra müdürünce ödeme emri düzenleneceği ve 62-65. maddelerde itiraza ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, değişik 66. maddede, süresi içinde yapılan itirazın takibi durduracağı kurala bağlanmıştır.

İtiraz nedeniyle takibin durması üzerine alacaklıya, itirazın iptali için Yasada iki yola başvurma olanağı tanınmış olup, bunlardan birincisi, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak, İkincisi ise 68, ek 68/a ve ek 68/b maddelerine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını istemektir.

İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, değişik 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.

Söz konusu 67. madde (Değişik: 18/2/1965 - 538/37 md.), “(Değişik birinci fıkra: 17/7/2003-4949/15 md.) Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.

(Değişik: 9/11/1988 - 3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, ret veya hükmolunan meblağın yüzde kırkından aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır.

(Ek fıkra:2/7/2012-6352/11 md.) Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır.” hükümlerini taşımaktadır.

Anılan Yasanın değişik 1. maddesinin birinci fıkrasında, “Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur” denilmekte olup, yukarıda hükmü yazılı 67. maddede sözü edilen “mahkeme” ile, icra dairesinin bulunduğu yargı çevresi bakımından bağlı olduğu asliye mahkemesinin anlaşılması ve takip hukukuna özgü bulunan itirazın iptali davasının asliye mahkemesinde görülmesi gerektiği açıktır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinde, idari dava türleri: a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmıştır.

Bu duruma göre, İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu gibi olayda davalı idarenin, herhangi bir projeye veya plana dayalı olmaksızın, davacı şirkete ait enerji dağıtım altyapısına zarar verdiğinden bahisle meydana geldiği ileri sürülen zararın tazmini istemiyle açılan davanın haksız fiilden doğan bir tazminat davası sayılacağı ve özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varıldığından davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerlerine ait bulunduğu oyu ile davanın görüm ve çözümünde idari yargı yerlerinin görevli olduğu yolunda verilen karara katılmıyorum.

                                                         Üye

                                                Ahmet ARSLAN