BANKALAR TARAFINDAN
ERKEN
ÖDEME TAZMİNATI ALINMASININ KOŞULLARI
I.
GİRİŞ:
Bilindiği üzere vatandaşla bankaların karşı karşıya
gelmediği konu yok gibi. En çok karşılaşılan konulardan biri de
bankaların vermiş oldukları kredilerin erken ödenmesi nedeniyle
erken ödeme tazminatı adı altında aldıkları paralardır. Bu
makalemizde bu konuyu kısaca ele alacağız.
II.
ERKEN ÖDEMENİN YASAL DAYANAĞI:
Erken
ödeme işlemlerinin yasal dayanağı 6502 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun “Erken ödeme” başlıklı
37'inci maddesidir. Buna göre;
(1)
Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde
bulunabileceği gibi, konut finansmanı borcunun tamamını erken
ödeyebilir. Bu hâllerde, konut finansmanı kuruluşu, erken ödenen
miktara göre gerekli tüm faiz ve diğer maliyet unsurlarına
ilişkin indirim yapmakla yükümlüdür.
(2) Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi hâlinde,
sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin
vadesinden önce yapılması durumunda, konut finansmanı kuruluşu
tarafından tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilebilir.
Erken ödeme tazminatı gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan
ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen
tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşmayan kredilerde yüzde
birini, kalan vadesi otuz altı ayı aşan kredilerde ise yüzde
ikisini geçemez. Oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde
tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilemez.
III.
ERKEN ÖDEMENİN KOŞULLARI:
Erken ödeme tazminatının koşullarını bu madde hükmüne göre
aşağıdaki gibi belirleyebiliriz.
Maddenin yasa içinde düzenlendiği bölümden de anlaşılacağı
gibi erken ödeme tazminatı ancak konut finansmanı sözleşmelerinde
mümkündür. Başka bir tüketici sözleşmesi türünde erken ödeme
tazminatı söz konusu değildir.
Yasada bu durumun düzenlenmiş olması da tek başına yeterli
değildir. Taraflar arasında yapılan sözleşmede de erken ödeme
tazminatı alınacağına ilişkin özel bir hüküm bulunması
gerekmektedir. Eğer böyle bir hüküm yoksa bankanın konut
finansmanı sözleşmesi için yapılan erken ödemede, erken ödeme
tazminatı alması hukuken mümkün değildir.
Erken ödemenin ne olduğu çok iyi anlaşılmalıdır. Borcun
yapılandırılması erken ödeme sayılmamaktadır. Yapılandırılan
borçlar için erken ödeme tazminatı alınamaz. Söz konusu ödeme
borçlunun kendi isteği ile gelip borcunun kalan kısmının
tamamını ya da bir kısmını peşin olarak yatırmasıdır. Borcun
yeniden yapılandırılması erken ödeme sayılmamaktadır.
Tüketici ile yapılan sözleşmede faiz oranlarının sabit olarak
belirlenmiş olması gerekmektedir. Eğer faiz oranları sabit olarak
belirlenmemişse bu durumda da erken ödeme tazminatı
alınamayacaktır.
Erken ödeme durumunda bankalar gerekli faiz indirimini de yapmak
zorundadırlar. Erken ödeme bankaya faiz indirimi yapmama hakkı
vermez. Zaten erken ödeme tazminatı da bu indirim üzerine
bulunacak rakam üzerinden yapılır.
Erken
ödeme tazminatın da duruma göre iki oran esas alınır. Eğer
bankaya erken ödenen tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşmıyorsa
yüzde bir oranının üzerinde erken ödeme tazminatı alınamaz.
Eğer
bankaya erken ödenen tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşıyorsa
yüzde iki oranının üzerinde erken ödeme tazminatı alınamaz.
Yasanın ifadesinden anlaşılmaktadır ki bankalar bu oranların
altında da erken ödeme tazminatı belirleyebilmektedirler. Ancak
uygulamada bu inceliği gösteren bankaya rastlanmamaktadır.
Bu konuda açılmış davalarda eğer miktar konusunda uyuşmazlık
varsa bankacılık uzmanı bir hesap bilirkişisinden de rapor
alınması ve %1 ve %2 oranlarının doğru hesaplanıp
hesaplanmadığının tespit ettirilmesi gerekir.
IV.
DİKKAT EDİLECEK KONULAR:
Konut
finansmanı sözleşmesi hazırlanırken faiz oranlarının sabit
olduğuna, kredi miktarının otuz altı ayı aşıp aşmadığına,
sözleşmede erken ödeme tazminatına ilişkin hüküm bulunup
bulunmadığına, bu hükmün yapılandırma işlemleriyle
karışmaması için açık olarak düzenlenip düzenlenmediğine
dikkat edilmesi gerekir. Sözleşmedeki madde başlıklarına
bakmakla yetinilmemeli madde içeriğinin neyi nasıl düzenlediğine
de bakılmalıdır. Sözleşmelerde zaman zaman yapılandırma adı
altında erken ödeme tazminatının düzenlenmesi gibi durumlara da
rastlanılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder