ZARAR GÖRENLERİN ÇOKLUĞU HALİNDE
SİGORTA
ŞİRKETLERİNİN
KAZA
BAŞINA MADDİ TAZMİNAT SORUMLULUĞU
I.
GİRİŞ:
Ülkemizde en çok meydana gelen olaylardan biri trafik kazalarıdır.
Her yıl binlerce kaza meydana gelmekte ve bu kazalar nedeniyle de
yine birlerce dava açılmaktadır. Bu makalemizde aynı kazada
birden fazla zarar gören araç bulunması durumunda sigorta
şirketinin bu zararlara karşı olan sorumluluğunun üst sınırını
ele aldık.
II.
ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI:
Hukukumuzda zorunlu mali sorumluluk sigortası 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununun 91 ve devamı maddelerinde
düzenlenmiştir. Bu maddelerde sigortanın kapsamı, kapsam dışında
kalan konular, en az sigorta tutarı, tazminatın azaltılmasının
veya kaldırılması sonucunu doğuran durumlar, sağlık hizmet
bedellerinin ödenmesi ve zarar görenlerin çokluğu durumunda
yapılacak işlemler düzenlenmiştir. Makalemizin konusunu da zarar
görenlerin çokluğu durumunda yapılacak işlemler oluşturmaktadır.
III.
ZARAR GÖRENLERİN ÇOKLUĞU DURUMUNDA SİGORTA ŞİRKETİNİN
SORUMLULUĞU:
Zarar
görenlerin çokluğu durumunda sigorta şirketinin sorumluluğu 2918
sayılı KTK’nun 96’ıncı maddesine göre belirlenecektir. Bu
maddeye göre;
“Zarar
görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde öngörülen
sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerden her birinin
sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta
tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre
indirime tabi tutulur.”
2918
Sayılı KTK'nun 96’ıncı maddesi sigortacıyı sigorta
poliçesindeki miktarla sorumlu tutmuştur. Bu maddeye göre zarar
görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacakları toplamının,
sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla olması
halinde sigorta tutarının, tazminat alacakları toplamına olan
oranına göre indirime tabi tutularak sigorta şirketinden tahsil
edilecek tazminat alacağının belirlenmesi gerekir. Başka bir
ifade ile sigorta şirketi zarar görenlere ödemeleri garameten
paylaştırma yaparak gerçekleştirecektir. Nitekim Yargıtay
17. Hukuk Dairesi 2014/711 Esas; 2014/2182
Karar ve 20.02.2014 tarihli kararında da bu durumu tespit etmiştir.
(Kararın tam metni aşağıdadır.)
Bu karara göre;
“Bir
trafik kazasında davaya konu kazada birden fazla aracın hasar
gördüğünün anlaşılmasına göre davalı sigorta şirketinin
poliçe kapsamında zarar görenlere karşı tazmin etmesi gereken
sorumluluğu belirlenirken kazadan dolayı tüm zarar görenlere
karşı yapabileceği toplam ödeme tutarının ancak poliçede
belirtilen kaza başına maddi sorumluluk teminatı ile sınırlı
bulunduğunun göz önüne alınması gerekir.”
Yargıtay bu kararı ile sigorta şirketinin birden fazla kişiye
karşı sorumluluğunun doğması durumunda sorumlu olduğu miktarın
poliçede yazılı olan miktarla sınırlı olacağını tespit
etmiştir. Bu durumda mahkemenin yapacağı işlem sigorta şirketinin
ödemeleri garameten doğru yapıp yapmadığını araştırmaktır.
Eğer sigorta şirketi poliçe miktarı ile sınırlı olan ödemeleri
her bir zarar görene orantısal olarak yani garameten paylaştırmışsa
davacının kendi payına düşenden daha fazlasını sigorta
şirketinden talep etmeye hakkı olmayacaktır. Zarar görenler
isterlerse zarar veren kişiye dava açmakta serbesttirler.
IV.
İLGİLİ YARGITAY KARARI METNİ:
T.C.
YARGITAY17. Hukuk Dairesi
ESAS
NO : 2014/711
KARAR
NO : 2014/2182 TARİH : 20.02.2014
Taraflar
arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda;
kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen
reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalılar Hasan
Hüseyin Ayyıldız ve Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekili tarafından
temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR:
Davacı
vekili, davalılara ait araçların karıştığı zincirleme trafik
kazasında müvekkiline ait aracın hasarlandığını, araç için
çekici ücreti ödendiğini, müvekkilinin, evinden işyerine gidip
gelmesi için ulaşım gideri sarf ettiğini, araçtaki zararın
tespit edilmesi için masraf yapıldığını belirterek şimdilik
4.750,00 TL hasar, 141,60 TL çekici gideri, 138,20 TL tespit gideri
ve 20 gün için 28 TL ulaşım gideri toplamı 5.057,80 TL'nin kaza
tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken
ve müteselsilen tahsilini talep etmiş; 30.09.2005 tarihli oturumda
davalı Adnan Aydın Dinç hakkındaki davayı takip etmediğini
beyan etmiştir.
Davalı
Yapı ve Kredi Sigorta A.Ş vekili, davalı Hasan Hüseyin
Ayyıldız'ın sürücüsü olduğu, diğer davalı Babayiğit Ltd.
Şti.'ne ait aracın müvekkili nezdinde trafik sigorta poliçesi
bulunduğunu, kaza başına 8.000,00 TL, araç başına 4.000,00 TL
limitinin olduğunu, somut olayda kazaya birden fazla aracın
karıştığını, bu halde ZMSS poliçesinde gösterilen kaza başına
maddi hasar limiti ile sorumlu olacaklarını ve 2918 sayılı
KTK'nun 96. maddesine göre garameten paylaştırma yapılması
gerektiğini, sigortalının kusuru oranında sorumlu olacaklarını,
temerrüde düşünülmediklerini belirterek davanın reddini
savunmuştur.
Davalı
Hasan Hüseyin Ayyıldız vekili, kusur oranını, hasar miktarını,
tespit raporunu kabul etmediğini belirterek davanın reddini
savunmuştur.
Davalı
Axa Sigorta A.Ş vekili, müvekkilinin, davalı Sefer Keleş'in
işleteni ve sürücüsü olduğu aracın trafik sigortacısı
şirketi olduğunu, sigortalının kusuru oranında azami poliçe
limiti ile sorumluluklarının bulunduğunu, çekici ücreti, ulaşım
gideri gibi dolaylı zararların teminat kapsamında olmadığını,
temerrüde düşürülmediklerini belirterek davanın reddini
savunmuştur.
Mahkemece,
davanın kısmen kabulü ile 4.250,00 TL hasar bedeli, 141,60 TL
çekici ücreti toplamı 4.391,60 TL'nin 3.293,73 TL'sinin davalılar
H. Hüseyin Ayyıldız, Babayiğit Gıda Ltd. Şti. ve Yapı Kredi
Sigorta A.Ş den 15.01.2005 olay tarihinden işleyecek yasal faizi
ile (sigorta şirketi poliçe limiti ve dava tarihinden işleyecek
faizi ile sorumlu olmak üzere), 1.097,90 TL'sinin davalılar Sefer
Keleş ile Axa Sigorta A.Ş.'den 15.01.2005 kaza tarihinden işleyecek
yasal faizi ile (Sigorta Şirketi poliçe limiti ve dava tarihinden
işleyecek faizi ile sorumlu olmak üzere) tahsiline, ulaşım
giderine ilişkin talebin ve diğer davalılar hakkındaki davanın
reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar Hasan Hüseyin Ayyıldız
vekili ile Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekili tarafından temyiz
edilmiştir.
1-
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının
gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp
değerlendirilmesinde ve özellikle, ceza yargılaması sırasında
alınan ve kesinleşen bilirkişi raporundaki kusur dağılımının
oluşa uygun olması sebebiyle benimsenmesinde ve uzman bilirkişice
düzenlenen maddi tazminata ilişkin raporun hükme esas alınmasında
bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalı Hasan Hüseyin
Ayyıldız vekilinin tüm, davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekilinin
aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz
itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine
ilişkindir. Davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş, diğer davalılardan
Hasan Hüseyin'in sürücüsü, Babayiğit Gıda Ltd. Şti.'nin
işleteni olduğu aracın trafik sigortacısıdır. Davaya konu
trafik kazası, zincirleme kaza şeklinde meydana gelmiş olup aynı
olay nedeniyle davacının aracı dışındaki başka araçlar da
hasarlanmıştır.
2918 Sayılı KTK'nun 96. maddesi uyarınca, zarar görenlerin
birden fazla olması ve tazminat alacakları toplamının, sigorta
sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla olması
halinde sigorta tutarının, tazminat alacakları toplamına olan
oranına göre indirime tabi tutularak sigorta şirketinden tahsil
edilecek tazminat alacağının belirlenmesi gerekir.
Davaya
konu kazada davacıya ait araç dışında başka araçların da
hasar gördüğünün anlaşılmasına göre davalı sigorta
şirketinin poliçe kapsamında zarar görenlere karşı tazmin
etmesi gereken sorumluluğu belirlenirken kazadan dolayı tüm zarar
görenlere karşı yapabileceği toplam ödeme tutarının ancak
poliçede belirtilen kaza başına maddi sorumluluk teminatı ile
sınırlı bulunduğunun göz önüne alınması gerekir. Nitekim
davalı sigorta şirketi vekili 28.03.2005 tarihli cevap
dilekçesinde; kazaya birden fazla aracın karıştığını, kaza
başına maddi hasarlarda poliçe limitinin 8.000,00 TL olduğunu
(temyiz dilekçesinde limitin 10.000,00 TL. olduğu belirtildi)
belirterek KTK'nun 96. maddesine göre gareme hesabı yapılması
gerektiğini savunmuştur. Davalı sigortacı vekili temyiz
dilekçesinde aynı olay sebebiyle, kazaya karışan 34 VK 7590
plakalı araçla ilgili Axa Sigorta A.Ş tarafından Bolu 1. Asliye
Hukuk Mahkemesinin 2006/76 Esas sayılı dosyasında açılan davanın
derdest olduğunu, 06 GZE 17 plakalı araçla ilgili Axa Sigorta A.Ş
tarafından Bolu 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/50 Esas sayılı
dosyasında açılan davanın Bolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin
2006/76 Esas sayılı dosyası ile birleştirildiğini, 41 EF 243
plakalı araçla ilgili İstanbul 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/124
Esas sayılı dosyasında açılan davada 3.159,00 TL. tazminata
hükmedildiğini, ferileriyle birlikte bu meblağın icra dosyasına
ödendiğini belirtmiştir.
Bu
durumda mahkemece, öncelikle davalı sigorta şirketi vekili
tarafından bildirilen dava dosyalarının mahkemelerinden
getirtilmesi, davalı sigortacıdan davaya konu kaza nedeniyle,
davacı aracı dışında hasarlanan araçlarla ilgili hak sahiplerine
yaptığı ödeme belgelerinin ibrazının istenilmesi davalı
sigortacının olay tarihinde sorumlu olduğu poliçe limitinin
tespit edilmesi, daha sonra KTK'nun 96.maddesi hükmüne göre davalı
Yapı Kredi Sigorta A.Ş’nin, davacıya karşı poliçe kapsamında
ödemekle yükümlü olduğu miktarın sigorta konusunda uzman
bilirkişi vasıtasıyla hesaplattırılması ve sonucuna göre karar
verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması
doğru görülmemiştir.
SONUÇ:
Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı H.
Hüseyin Ayyıldız vekilinin tüm, davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş.
vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 numaralı bentte
açıklanan nedenlerle davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş. Vekilinin
temyiz itirazının kabulü ile hükmün bu davalı lehine
BOZULMASINA aşağıda dökümü yazılı 159,74 TL kalan harcın
temyiz eden davalı Hasan Hüseyin Ayyıldız'dan tahsiline, peşin
alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı Yapı Kredi Sigorta
A.Ş'ye geri verilmesine 20.02.2014 gününde oy birliğiyle karar
verildi.
Başkan
Üye Üye Üye Üye
A.Velioğlu
L.E.Köksal A.Orhan E.S.Baydar S.N.Canpolat