ZARAR GÖRENLERİN ÇOKLUĞU HALİNDE SİGORTA ŞİRKETLERİNİN KAZA BAŞINA MADDİ TAZMİNAT SORUMLULUĞU

ZARAR GÖRENLERİN ÇOKLUĞU HALİNDE

SİGORTA ŞİRKETLERİNİN

KAZA BAŞINA MADDİ TAZMİNAT SORUMLULUĞU

I. GİRİŞ:

Ülkemizde en çok meydana gelen olaylardan biri trafik kazalarıdır. Her yıl binlerce kaza meydana gelmekte ve bu kazalar nedeniyle de yine birlerce dava açılmaktadır. Bu makalemizde aynı kazada birden fazla zarar gören araç bulunması durumunda sigorta şirketinin bu zararlara karşı olan sorumluluğunun üst sınırını ele aldık.

II. ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI:

Hukukumuzda zorunlu mali sorumluluk sigortası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelerde sigortanın kapsamı, kapsam dışında kalan konular, en az sigorta tutarı, tazminatın azaltılmasının veya kaldırılması sonucunu doğuran durumlar, sağlık hizmet bedellerinin ödenmesi ve zarar görenlerin çokluğu durumunda yapılacak işlemler düzenlenmiştir. Makalemizin konusunu da zarar görenlerin çokluğu durumunda yapılacak işlemler oluşturmaktadır.

III. ZARAR GÖRENLERİN ÇOKLUĞU DURUMUNDA SİGORTA ŞİRKETİNİN SORUMLULUĞU:

Zarar görenlerin çokluğu durumunda sigorta şirketinin sorumluluğu 2918 sayılı KTK’nun 96’ıncı maddesine göre belirlenecektir. Bu maddeye göre;

“Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur.”

2918 Sayılı KTK'nun 96’ıncı maddesi sigortacıyı sigorta poliçesindeki miktarla sorumlu tutmuştur. Bu maddeye göre zarar görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacakları toplamının, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla olması halinde sigorta tutarının, tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutularak sigorta şirketinden tahsil edilecek tazminat alacağının belirlenmesi gerekir. Başka bir ifade ile sigorta şirketi zarar görenlere ödemeleri garameten paylaştırma yaparak gerçekleştirecektir. Nitekim Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2014/711 Esas; 2014/2182 Karar ve 20.02.2014 tarihli kararında da bu durumu tespit etmiştir. (Kararın tam metni aşağıdadır.)

Bu karara göre;

“Bir trafik kazasında davaya konu kazada birden fazla aracın hasar gördüğünün anlaşılmasına göre davalı sigorta şirketinin poliçe kapsamında zarar görenlere karşı tazmin etmesi gereken sorumluluğu belirlenirken kazadan dolayı tüm zarar görenlere karşı yapabileceği toplam ödeme tutarının ancak poliçede belirtilen kaza başına maddi sorumluluk teminatı ile sınırlı bulunduğunun göz önüne alınması gerekir.”

Yargıtay bu kararı ile sigorta şirketinin birden fazla kişiye karşı sorumluluğunun doğması durumunda sorumlu olduğu miktarın poliçede yazılı olan miktarla sınırlı olacağını tespit etmiştir. Bu durumda mahkemenin yapacağı işlem sigorta şirketinin ödemeleri garameten doğru yapıp yapmadığını araştırmaktır. Eğer sigorta şirketi poliçe miktarı ile sınırlı olan ödemeleri her bir zarar görene orantısal olarak yani garameten paylaştırmışsa davacının kendi payına düşenden daha fazlasını sigorta şirketinden talep etmeye hakkı olmayacaktır. Zarar görenler isterlerse zarar veren kişiye dava açmakta serbesttirler.

IV. İLGİLİ YARGITAY KARARI METNİ:

T.C.

YARGITAY
17. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2014/711

KARAR NO : 2014/2182
TARİH : 20.02.2014

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalılar Hasan Hüseyin Ayyıldız ve Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR:

Davacı vekili, davalılara ait araçların karıştığı zincirleme trafik kazasında müvekkiline ait aracın hasarlandığını, araç için çekici ücreti ödendiğini, müvekkilinin, evinden işyerine gidip gelmesi için ulaşım gideri sarf ettiğini, araçtaki zararın tespit edilmesi için masraf yapıldığını belirterek şimdilik 4.750,00 TL hasar, 141,60 TL çekici gideri, 138,20 TL tespit gideri ve 20 gün için 28 TL ulaşım gideri toplamı 5.057,80 TL'nin kaza tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş; 30.09.2005 tarihli oturumda davalı Adnan Aydın Dinç hakkındaki davayı takip etmediğini beyan etmiştir.

Davalı Yapı ve Kredi Sigorta A.Ş vekili, davalı Hasan Hüseyin Ayyıldız'ın sürücüsü olduğu, diğer davalı Babayiğit Ltd. Şti.'ne ait aracın müvekkili nezdinde trafik sigorta poliçesi bulunduğunu, kaza başına 8.000,00 TL, araç başına 4.000,00 TL limitinin olduğunu, somut olayda kazaya birden fazla aracın karıştığını, bu halde ZMSS poliçesinde gösterilen kaza başına maddi hasar limiti ile sorumlu olacaklarını ve 2918 sayılı KTK'nun 96. maddesine göre garameten paylaştırma yapılması gerektiğini, sigortalının kusuru oranında sorumlu olacaklarını, temerrüde düşünülmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.

Davalı Hasan Hüseyin Ayyıldız vekili, kusur oranını, hasar miktarını, tespit raporunu kabul etmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.

Davalı Axa Sigorta A.Ş vekili, müvekkilinin, davalı Sefer Keleş'in işleteni ve sürücüsü olduğu aracın trafik sigortacısı şirketi olduğunu, sigortalının kusuru oranında azami poliçe limiti ile sorumluluklarının bulunduğunu, çekici ücreti, ulaşım gideri gibi dolaylı zararların teminat kapsamında olmadığını, temerrüde düşürülmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 4.250,00 TL hasar bedeli, 141,60 TL çekici ücreti toplamı 4.391,60 TL'nin 3.293,73 TL'sinin davalılar H. Hüseyin Ayyıldız, Babayiğit Gıda Ltd. Şti. ve Yapı Kredi Sigorta A.Ş den 15.01.2005 olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile (sigorta şirketi poliçe limiti ve dava tarihinden işleyecek faizi ile sorumlu olmak üzere), 1.097,90 TL'sinin davalılar Sefer Keleş ile Axa Sigorta A.Ş.'den 15.01.2005 kaza tarihinden işleyecek yasal faizi ile (Sigorta Şirketi poliçe limiti ve dava tarihinden işleyecek faizi ile sorumlu olmak üzere) tahsiline, ulaşım giderine ilişkin talebin ve diğer davalılar hakkındaki davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar Hasan Hüseyin Ayyıldız vekili ile Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle, ceza yargılaması sırasında alınan ve kesinleşen bilirkişi raporundaki kusur dağılımının oluşa uygun olması sebebiyle benimsenmesinde ve uzman bilirkişice düzenlenen maddi tazminata ilişkin raporun hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalı Hasan Hüseyin Ayyıldız vekilinin tüm, davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir. Davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş, diğer davalılardan Hasan Hüseyin'in sürücüsü, Babayiğit Gıda Ltd. Şti.'nin işleteni olduğu aracın trafik sigortacısıdır. Davaya konu trafik kazası, zincirleme kaza şeklinde meydana gelmiş olup aynı olay nedeniyle davacının aracı dışındaki başka araçlar da hasarlanmıştır.

2918 Sayılı KTK'nun 96. maddesi uyarınca, zarar görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacakları toplamının, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla olması halinde sigorta tutarının, tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutularak sigorta şirketinden tahsil edilecek tazminat alacağının belirlenmesi gerekir.

Davaya konu kazada davacıya ait araç dışında başka araçların da hasar gördüğünün anlaşılmasına göre davalı sigorta şirketinin poliçe kapsamında zarar görenlere karşı tazmin etmesi gereken sorumluluğu belirlenirken kazadan dolayı tüm zarar görenlere karşı yapabileceği toplam ödeme tutarının ancak poliçede belirtilen kaza başına maddi sorumluluk teminatı ile sınırlı bulunduğunun göz önüne alınması gerekir. Nitekim davalı sigorta şirketi vekili 28.03.2005 tarihli cevap dilekçesinde; kazaya birden fazla aracın karıştığını, kaza başına maddi hasarlarda poliçe limitinin 8.000,00 TL olduğunu (temyiz dilekçesinde limitin 10.000,00 TL. olduğu belirtildi) belirterek KTK'nun 96. maddesine göre gareme hesabı yapılması gerektiğini savunmuştur. Davalı sigortacı vekili temyiz dilekçesinde aynı olay sebebiyle, kazaya karışan 34 VK 7590 plakalı araçla ilgili Axa Sigorta A.Ş tarafından Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/76 Esas sayılı dosyasında açılan davanın derdest olduğunu, 06 GZE 17 plakalı araçla ilgili Axa Sigorta A.Ş tarafından Bolu 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/50 Esas sayılı dosyasında açılan davanın Bolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/76 Esas sayılı dosyası ile birleştirildiğini, 41 EF 243 plakalı araçla ilgili İstanbul 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/124 Esas sayılı dosyasında açılan davada 3.159,00 TL. tazminata hükmedildiğini, ferileriyle birlikte bu meblağın icra dosyasına ödendiğini belirtmiştir.

Bu durumda mahkemece, öncelikle davalı sigorta şirketi vekili tarafından bildirilen dava dosyalarının mahkemelerinden getirtilmesi, davalı sigortacıdan davaya konu kaza nedeniyle, davacı aracı dışında hasarlanan araçlarla ilgili hak sahiplerine yaptığı ödeme belgelerinin ibrazının istenilmesi davalı sigortacının olay tarihinde sorumlu olduğu poliçe limitinin tespit edilmesi, daha sonra KTK'nun 96.maddesi hükmüne göre davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş’nin, davacıya karşı poliçe kapsamında ödemekle yükümlü olduğu miktarın sigorta konusunda uzman bilirkişi vasıtasıyla hesaplattırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı H. Hüseyin Ayyıldız vekilinin tüm, davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş. Vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün bu davalı lehine BOZULMASINA aşağıda dökümü yazılı 159,74 TL kalan harcın temyiz eden davalı Hasan Hüseyin Ayyıldız'dan tahsiline, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı Yapı Kredi Sigorta A.Ş'ye geri verilmesine 20.02.2014 gününde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye Üye

A.Velioğlu L.E.Köksal A.Orhan E.S.Baydar S.N.Canpolat