YEDİEMİN
ÜCRETİNE YAPILAN İTİRAZLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ
I.
GİRİŞ:
İcra
hukuk mahkemelerinin önüne gelen işlerin bir kısmını da
yediemin ücretlerine ilişkin şikâyetler oluşturmaktadır. Bu
makalemizde yediemin ücretlerinin hesabında esas alınacak ilkeleri
incelemeyeceğiz.
II.
YEDİEMİN ÜCRETLERİNİN HUKUKİ DAYANAĞI:
Kısaca
yediemin ücreti olarak bilinen muhafaza masrafları her yıl
çıkartılan Adalet Bakanlığına Ait Depo Ve Garajlarda Muhafaza
Edilen Mahcuz Mallar İçin Alınacak Ücret Tarifesi Hakkında
Tebliğ hükümlerine göre belirlenir. Bu tebliğ bütün
mahkemeleri ve icra müdürlüklerini bağlayıcı nitelikte olup bu
tarifenin dışına çıkılması söz konusu değildir.
III.
TARİFE HÜKÜMLERİNE GÖRE YEDİEMİN ÜCRETLERİNİN BELİRLENMESİ:
Yediemin
ücretleri bu tarifenin 3'üncü ve 4'üncü maddelerine göre
belirlenecektir. Buna göre ücretlerin belirlenmesinde o
malın satışa esas alınacak değeri esas alınır. Haczedilmiş
olan malın muhafaza ücreti, o malın satışa esas alınacak değeri
üzerinden günlük binde bir olarak hesap edilir. Ancak yapılacak
hesaplamalarda mahcuz malın hacmi iki metre küpün üzerinde ise
belirlenecek ücretlere binde bir oranında ilave yapılabilir. Malın
hacminin hesaplanması da bu depo ve garajlarda yapılır. Motorlu
araçlar ve motorsuz binek ve yük taşıtları içinse ayrı ayrı
maktu ücretler belirlenmiştir. Her bir mal için altı aylık
sürenin sonunda ücretler ½ olarak uygulanmaya başlanır. Bu
nedenle haciz edilen malların altı ayın üzerinde yedieminde kalma
olasılığı varsa malın yediemine teslimi konusunda daha dikkatli
olunmalıdır. Çünkü haksız yere malın yediemine tesliminde
borçlu çok büyük rakamlar ödemek zorunda kalabilmektedir.
IV.
YEDİEMİN ÜCRETİNİN ÜST SINIRI:
Haciz altına alınan malların çok uzun süre yedieminde beklemesi sonucu borç miktarını aşan çok büyük yediemin masrafları oluşmaktadır. Kanun koyucu bu durumu önlemek amacıyla yukarıda belirttiğimiz yediemin ücretlerinin üst sınırını belirlemiştir. Muhafaza süresinin sonunda hesap edilecek ücret, mahcuz malın satışa esas alınacak değerinin yüzde otuzunu geçemez. Örneğin bir bilgisayarın haczedildiğini ve çok uzun süre yedieminde kaldığını kabul edelim. Satış değeri eğer 3.000 TL ise yüzde otuzu olan 900 TL üst sınır olacaktır. Bunun üzerinde ücret istenemeyecektir.
Bu
durumun tek istisnası değeri on bin liranın üzerinde olan
mallardadır. Takdir edilen değeri on bin liranın üzerindeki
mallarda on bin liranın üzerindeki kısım için hesap edilecek
ücret, aşan miktarın yüzde on beşini geçemez. Örnek verecek
olursak; bir otomobilin değerinin 100.000 TL olduğunu kabul edelim,
10.000 TL'nin altında kalan kısmı için en fazla yüzde otuz yani
3.000 TL ücret takdir edilecektir. Kalan 90.000 TL içinse bu
rakamın yüzde on beşi olan 13.500 TL ücret takdir edilecektir.
Bunun üzerinde ücret belirlenmesi hukuken mümkün olmayacaktır.
V.
İCRA HUKUK MAHKEMESİNE ŞİKÂYET YOLUNA GİDİLMESİ:
İcra hukuk mahkemelerine en
çok gelen konulardan biri de yediemin ücretlerine yapılan
itirazlardır. Bu itirazlar genelde yediemin ücretlerinin yanlış
ya da fazla hesaplanması nedeniyle yapılmaktadır. Bu durumda
yargılamanın hızlı yapılabilmesi için yukarıda belirttiğimiz
tarife hükümlerine göre haciz altındaki malın dosya kapsamındaki
değeri dikkate alınarak hesaplamanın hakim tarafından yapılması
ve kararın verilmesidir. Ancak çok uzun süre malın yedieminde
kalmış olması ya da haczedilen malların fazlalığı gibi
hesaplama da zorluk çıkaran durumlar varsa bu durumda bilirkişi
atanarak hesaplamanın tarife hükümlerine göre yapılmasının
istenilmesi daha doğru olacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder