FUTBOLCU KAMBİYO ALACAKLARININ TAHSİLİ

FUTBOLCULARIN KULÜPLERDEN OLAN ALACAKLARININ

KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS İCRA TAKİBİ YOLUYLA TAHSİLİ

I. GİRİŞ:

Kulüpler zaman zaman futbolculara olan borçlarını kambiyo senedi yani bono ya da çek vererek ödeme yolunu seçmektedirler. Verilen bu kambiyo senetlerinin vadesi geldiğinde ödenmemesi üzerine İİK m. 167 ve devamı maddelerine göre yapılacak kambiyo senetlerine mahsus icra takibi ile tahsili yoluna gidilebilir. Bu makalemizde kambiyo senetlerine mahsus icra takibi ile futbolcu alacaklarının tahsili yöntemini ele alacağız.

II. KAMBİYO SENETLERİ NEDİR?

TTK m. 582 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan poliçe, bono ve çek hukukumuzda kambiyo senedi olarak kabul edilen belgelerdir. Günlük ticari hayatımızda daha çok “senet” adı altında bono verilmekte zaman zaman da çek keşide edilmektedir. Her ikisi içinde İİK m. 167 ve devamı maddelerine göre kambiyo senetlerine mahsus icra yoluna gidilebilir. Ancak TTK her ikisi için de özel hükümler düzenlemiş olup bu hükümlere dikkat edilmesi gerekmektedir.

III. BONOYA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR:

TTK m. 688’e göre Bono veya emre muharrer senet olarak bilinen kambiyo senedi üzerinde aşağıdaki hususlar bulunmak zorundadır.

Senet metninde “Bono” kelimesi veya “Emre muharrer senet” ifadesi ve senet Türkçeden başka bir dilde yazılmışsa o dilde bono karşılığı olarak kullanılan kelime,

Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödemek vaadi,

Vade,

Ödeme yeri,

Kime ve kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadı,

Senedin düzenlendiği gün ve yer,

Senedi düzenleyenin imzası

Bonolarda zamanaşımı bono üzerinde yazılı vade tarihinden itibaren üç yıldır. Bu sebeple vade tarihinden itibaren üç yıl içinde kambiyo senetlerine mahsus icra takibinin başlatılması gerekir. Aksi takdirde İİK’da yer alan ilamsız icra takibi hükümlerine göre icra takibi yapılabilir.

   

IV. ÇEKE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR:

TTK m. 692’ye göre çekte aşağıdaki hususlar bulunmak zorundadır.

"Çek" kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dille yazılmış ise o dilde "Çek" karşılığı olarak kullanılan kelime,

Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedelin ödenmesi için havale,

Ödeyecek kimsenin "muhatabın" ad ve soyadı,

Ödeme yeri,

Keşide günü ve yeri,

Çeki çeken kimsenin (Keşidecinin) imzası

TTK m. 707’ya göre çeklerde vade olmaz. Çek görüldüğünde ödenir. TTK m. 708’e göre “Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse on gün; keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.” Bu maddede yer alan muhatap bankadır. Çek muhatap bankaya ibraz edildikten sonra eğer karşılığı yoksa TTK m. 726’ya göre çek borçlularına karşı müracaat hakları ibraz müddetinin bitiminden itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar. Bu süre geçirildikten sonra çek yazılı delil başlangıcı yapılarak dava yoluna gidilebilir.

V. FUTBOLCULARIN ALACAK KALEMLERİ:

Futbolcuların kulüplerle yaptıkları sözleşmelerde belirlenen alacak kalemleri aşağıdaki gibidir.

Asgari ücret,

Garanti ücret,

Peşinat,

Maç başı ücreti,

Prim

Asgari ücret diğer alacak kalemlerinden bağımsız olarak belirlenmiş olabileceği gibi maç başı ücreti içinde de kararlaştırılmış olabilir.

Maç başı ücretleri ise futbolcunun kadroda olması ve maçta oynaması durumlarına göre orantılı olarak belirlenmektedir. Örneğin maç başı ücreti olarak 1.000,00 TL belirlenmişse maç başı ücretinin ödenme oranları şu şekilde olabilir:

Futbolcu;

İlk on bir de sahaya çıkarsa % 100’ü,

Sonradan oyuna girerse % 75’i,

Kadroda olup oyuna girmezse % 50’si,

Sakatlık durumunda ilk on sekiz kişilik kadroya girilememesi durumunda % 25’i ödenecektir.

Primlerin ödenmesi ise galibiyete, kupa maçlarında tur atlanılmasına, şampiyonluğa ya da başkaca başarıya bağlı olan alacak kalemleridir.

Daha çok garanti ücret ve peşinat olarak belirlenen ücret karşılığında bono ya da çek verilmiş olduğu görülmekle beraber bu alacak kalemlerinin tamamı için kulüp futbolcuya kambiyo senedi vermiş de olabilir. Gerek maç başı ücretlerinin gerekse diğer alacak kalemlerinin net mi yoksa bürüt mü olduğu futbolcunun alacaklarının hesabında önem taşır. Ancak futbolcuya bono ya da çek verilmişse verilen bono ya da çek üzerinde yazılı olan rakam futbolcunun alacağının net olduğunu gösterir.

VI. İCRA TAKİBİNİN YAPILMASI:

Elinde yukarıda açıkladığımız kambiyo senetlerinden biri olan alacaklı futbolcu İİK m. 167’ye göre kambiyo senetlerine mahsus icra takibi başlatabilir. Bu icra takibine karşı borçlu kulüp borca, kambiyo senedi üzerindeki imzaya ve senedin kambiyo senedi olmadığına ilişkin icra tetkik mahkemesine itirazda bulunabilir. Ancak bu itirazlar satıştan başka icra takip işlemlerini durdurmaz. Bu durumda borçlu kulüp alacaklı futbolcu aleyhine menfi tespit davası açabilir. Menfi tespit davasının koşullarını önceki makalelerimizde açıkladık. Menfi tespit davası açıldığında da mahkemenin vereceği ihtiyati tedbir kararı sadece tahsil edilecek paranın icra veznesinden alacaklıya verilmesini engeller. Bunun dışında icra işlemlerinin devamını engellemez.

Takibin kesinleşmesinden sonra alacaklı futbolcu haciz yolu ile ya da borçlu kulüp şirket ise iflas yolu ile alacağının tahsili yoluna gidebilir.